ترموستات احتمالا نام این قطع کاربردی را چندین بار شنیده اید. ترموستات یکی از کاربردی ترین و اصلی ترین قطعات برای لوازم الکتریکی است که نیاز به کنترل دما را دارند مانند یخچال ها، فریزرها، انو، کولر های گازی، چایی ساز و … است که همانطور که پیشتر گفته شد وظیفه کنترل دما را بر عهده دارد.
در لغت ترموستات (Thermostat) از دو کلمه ترمو (Thermo) و استات (stat) تشکیل شده که کلمه ترمو به معنی دما و کلمه استات به معنی ثابت می باشد.
ترموستات
ترموستات یا رله دما قطعه ای است که وظیفه اصلی آن ثابت نگه داشتن دما و کنترل دما دستگاه می باشد. با تنظیم این قطعه دستگاه خنک کننده باید به گونه ای عمل کند که دما همواره در مقداری معین باقی بماند.
در یخچال ها به هنگام ورود هوای گرم به درون یخچال یا فریزر ها و با بالا رفتن دما داخل دستگاه ترموستات به کمپرسور فرمان روشن شدن را می دهد و بعد از مدتی با پایین آمدن دما و رسیدن به دمای تنظیم شده رله دما به کمپرسور فرمان خاموش شدن می دهد. مراحلی که در بالا به آن پرداخته شد نحوه کار کرد ترموستات و سیستم خنک کننده یخچال و فریزر می باشد.
ترموستات باعت می شود که کمپرسور دستگاه هایی که به تنظیم دما نیاز دارند به صورت مداوم کار نکنند که همین امر باعث طولانی تر شدن عمر کمپرسور و راندمان بالاتر کمپرسور، کندانسور، اوپراتو و شیر انبساط شود.
هنگامی که درجه ترموستات را برروی عدد5 قرار می دهید، ترموستات یخچال تا زمانی که دما به 5 درجه سانتی گراد نرسیده باشد، اجازه کار کردن به کمپرسور را می دهد و زمانی که به 5 درجه رسید ترموستات بصورت اتوماتیک کمپرسور را قطع می کند تا دمای یخچال یا فریزر در این دما باقی بماند.
از عوامل تاثیرگذار بر مدت زمان اتومات یخچال می توان به میزان گاز مبرد موجود در یخچال و سلامت قطعات یخچال مانند کمپرسور، ترموستات، کندانسور، اپراتور و شیر انبساط و دیگر قطعات هچنین تنظیم دمای ترموستات نام برد.
زمانی که برای یخچال گاز شارژ می شود طبیعی است که حداکثر 24 ساعت یخچال به صورت مداوم کارکند و بعد از گذراندن این زمان یخچال به روند قبلی خود باز می گردد اما نکته قابل توجه این است که بعد از گذشت 24 ساعت اگر یخچال به حالت عادی خود بازنگشت نشان از وجود اشکالی در دیگر قطعات یخچال دارد و سریعا با تعمیرکار باتجربه و ماهر تماس گرفته شود.
صنعت | کاربرد ترموستات |
صنعت غذایی | کنترل دما در انبارهای مواد غذایی، یخچالها و یخسازها |
صنعت پزشکی | کنترل دما در یخچالهای دارویی و ذخیرهسازهای دارویی |
خودروسازی | کنترل دما در خودروها برای تنظیم سیستم گرمایش و سرمایش |
ساختمانی | کنترل سیستمهای گرمایش و تهویه مطبوع در ساختمانها |
صنعت نفت و گاز | کنترل دما در واحدهای پالایش نفت و گاز |
صنعت برق و الکترونیک | کنترل دما در دستگاهها و تجهیزات الکترونیکی |
راهکار های بالابردن راندمان ترموستات یخچال
برای بالا بردن راندمان بیشتر ترموستات یخچال ها و فریزر های صنعتی راهکار هایی وجود دارد که با انجام این راهکارها می توان به عملکرد و طول عمر بیشتر یخچال ها کمک بسیاری کرد.
یکی از مهم ترین و اصلی ترین کار هایی که می توان برای بالا بردن راندمان ترموستات و کمپرسور یخچال ها و فریزر ها انجام داد تنظیم درست دمای یخچال می باشد که با توجه به شرایط آب هوایی ممکن است متغییر باشد. برای تنظیم دمای یخچال های صنعتی می توان از دمای بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد با توجه به فصول مختلف یخچال ها را تنظیم کرد. همچنین برای فریزر های صنعتی می توان از دمای بین -8 تا -18 درجه با توجه به شرایط آب و هوایی و فصول سال درجه ها را تنظیم کرد.
دومین راه برای بالا بردن کارایی ترموستات یخچال و فریزر ها می توان به قرار دادن دستگاه در مکانی مناسب اشاره کرد. یکی دیگر از عوامل بسیار مهم و کاربردی برای بالا بردن راندمان ترموستات قرار دادن دستگاه در مکانی مناسب و با دمای متعادل است که با بالا رفتن دمای محیط دمای درون یخچال و فریزر دچار تغییر شدید شده که این تغییر دما باعت شده که ترموستات یخچال شروع به تشخیص دما شده و سیستم خنک کاری یخچال و فریزر را به گردش انداخته و باعت کارکردن مدادم می شود.
سومین راه برای بالا بردن عملکرد ترموستات یخچال می توان کرد این است که از باز و بسته شدن مداوم درب دستگاه جلوگیری کرد. باز شدن مداوم درب های فریزر و یخچال صنعتی باعث شده تا دمای درون یخچال افزایش پیدا کرده و ترموستات با تشخیص این تغییر به کمپرسور فرمان روشن شدن می دهد.
چهارمین راه برای افزایش عملکرد ترموسات که بیشتر برای یخچال های خانگی کاربرد دارد این است که از قراردادن مواد غذایی گرم در یخچال خودداری کنیم. انجام این کار باعث خرابی شدید کمپرسور دستگاه شده که حتی ممکن است کمپرسور را بسوزاند.
نحوه تست ترموستات یخچال و فریزر صنعتی
برای تست سلامت ترموستات های یخچال و فریزر می توان یک لیوان آب در وسط یخچال قرار داد و بعد از گذشت 24 ساعت لیوان را از یخچال خارج کرده و توسط دما سنج اندازه گیری کرد. اگر دمای آب بین 2 الی 6 درجه سانتی گراد بود می توان این موضوع را استنباط کرد که ترموستات یخچال سالم می باشد.
اما یکی دیگر از راهکار ها برای عیب یابی یخچال ها می توان از ترموستات ها و سنسور ها استفاده کرد. این قطعات می توانند باعث شوند تا در عملکرد دستگاه ها اختلال ایجاد شود.
برای تست کردن عملکرد یخچال ها می توانید به ترتیب زیر عمل کنید:
1.برای شروع عیب یابی یخچال و فریزر را خاموش و از برق جدا کنید.
2.هر محفظه ای که برروی ترموستات وجود دارد جدا کنید.
3.درجه ترموستات را تا درجه خاموش بچرخانید. اگر حالت اهم دو پایه بر روی 0 باشد ترموستات سالم است در غیر این صورت ترموستات معیوب می باشد.
4.در مرحله بعد ولوم ترموستات را در حالت 1 بگذارید. اهم باید بزرگتر از 0 باشد.
5.ولوم را در درجه 2 بگذارید. در این حالت اهم باید بزرگتر از 1 باشد.
6.در قدم بعدی سیم ترموستات را پیدا و ادامه دهید و مطمئن شود تا دچار شکستگی نشده باشد.
7.اطمینان حاصل کنید که نوک ترموستات برروی اوپراتور قرار داشته باشد.
اجزای ترموستات
ترموستات دارای اجزای مانند: کنتاکت های اتصال، بدنه فلزی، فانوسک محتوی گاز، لوله مویی، لوله بلو، فنر و اهرم ها و پیچ تنظیم می باشد که هر کدام از این قطعات نامبرده دارای کار کرد و وظیفه ای می باشد.
انواع ترموستات یخچال
ترموستات انواع بسیار زیادی دارد اما رایج ترین و پرکاربردترین انواع ترموستات برای یخچال ها و فریزر های صنعتی می توان به سه مدل دو قطبی، جامد الکتریکی و فشار بخار اشاره کرد که هرکدام از این ترموستات ها بسته به نیاز و سیستم برودتی برای یخجال ها و فریزر های صنعتی تولید و مورد استفاده قرار می گیرد.
نوع ترموستات | توضیح |
ترموستات مکانیکی | ترموستاتهای سادهای هستند که با کمک یک سیم و دیگر قطعات مکانیکی دما را کنترل میکنند. عموماً در دستگاههای خانگی مورد استفاده قرار میگیرند. |
ترموستات دیجیتال | این ترموستاتها از صفحه نمایش دیجیتال و الکترونیکی برای تنظیم دما استفاده میکنند و دارای دقت بالاتری هستند. معمولاً در سیستمهای تهویه مطبوع و سرمایش مورد استفاده قرار میگیرند. |
ترموستات هوش مصنوعی | ترموستاتهای هوش مصنوعی از الگوریتمها و یادگیری ماشینی برای پیشبینی و تنظیم بهینه دما استفاده میکنند. این نوع ترموستاتها برای بهبود کارایی انرژتی مفید هستند. |
ترموستات دو قطبی | ترموستاتهای دو قطبی از دو سیم برای کنترل دما استفاده میکنند و معمولاً در سیستمهای گرمایشی و خنککنندهها استفاده میشوند. |
ترموستاتهای جامد الکتریکی | این ترموستاتها بر اساس تغییرات فیزیکی مواد جامد الکتریکی (مانند تغییر مقاومت الکتریکی) دما را کنترل میکنند. |
ترموستاتهای فشار بخار | ترموستاتهای فشار بخار بر اساس تغییرات فشار بخار مایعات یا گازها با تغییر دما عمل میکنند. این نوع ترموستاتها در برخی سیستمهای گرمایشی و خنککنندهها استفاده میشوند. |
ترموستات دو قطبی
در ترموستات های دو قطبی از یک نوار حسگر دما که از دو فلز تشکیل شده عمل می کند که این دو فلز با انبساط و عکس العمل نشان دادن به افزایش دما به کمپرسور سرمایش دستور ایجاد سرما را می دهد.
ترموستات های جامد الکتریکی
ترموستات های جامد الکتریکی که به ترموستات های دیجیتالی معروف هستند از یک قطعه الکتریکی تشکیل شده که این قطعه قابلیت رسانایی و هدایت الکتریسیته را دارد. قطعه الکتریکی توسط یک پردازنده حساس به دما از کمپرسور درخواست تولید سرما می کند و کمپرسور با فعال شدن تولید سرما را تا زمانی که به درجه تنظیم شده برسد انجام می دهد. ترموستات های دیجیتالی از دقیق ترین و یکی از بهترین ترموستات ها بوده که اگر این قطعه به مشکل برخورد کند برطرف کردن ایراد آن یکی از دشوار ترین کار ها می باشد.
ترموستات های فشار بخار
این نوع از ترموستات ها به صورت الکتریکی و مکانیکی عمل می کند که دارای میله ای شیشه ای می باشد که حاوی مقداری الکل است. مایع داخل شیشه با تغییر دما واکنش داده و تبخیر می شود. با افزایش دما الکل درون شیشه منبسط شده و به دیافراگم فشار می آورد که این فشار باعث روشن شدن کلیدی می شود که به کمپرسور یخچال یا فریزر دستور روشن شدن و تولید سرما را می دهد.
تنظیم درجه ترموستات
همانطور که پیشتر هم گفته شد یکی از اصلی ترین و بهترین راهکار برای افزایش راندمان و بالا بردن طول عمر ترموستات تنظیم دقیق درجه ترموستات می باشد. نکته قابل توجه برای نگهداری بهتر مواد داخل یخچال های صنعتی بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد می باشد که با توجه به فصول مختلف سال تغییر کرده و باید به صورت دوره ای درجه را تغییر دهیم تا بهترین عملکرد را بگیریم.
همچنین برای فریزر های صنعتی درجه ترموستات تا 18- درجه سانتی گراد قابل تنظیم می باشد که مانند یخچال ها با توجه به فصول گرم و سرد سال باید این دما را تغییر داده تا مانع از خراب شدن و فاسد شدن مواد غذایی شویم.
سخن پایانی
امروزه به دلیل پیشرفت تکنولوژی و امکانات استفاده از ترموستات های دیجیتال به دلیل حساسیت بالا، دقیق بودن و راحتی استفاده از آن بیشتر شده که هم اکنون می توانید یخچال و فریزر های صنعتی مورد نیاز خود را از سایت ما به همراه گارانتی و خدمات پس از فروش تهیه و استفاده نمایید.